Wskazania:

- podejrzenie ucisku rdzenia kręgowego bez jednoznacznych wyników w przeglądowym zdjęciu rtg

- wyjaśnienie zmian widocznych w przeglądowym rtg

- niedostateczna reakcja na leczenie zachowawcze

- dokładnie określenie lokalizacji, rozmiaru i stopnia ucisku rdzenia przed zabiegiem chirurgicznym

- wady wrodzone rdzenia kręgowego i kręgosłupa

- stwierdzenie pooperacyjnego tworzenia się zwężeń przez blizny i innych komplikacji.

Przeciwwskazania:

niedostateczny stan do narkozy

- jednoznaczny wynik na przeglądowym rtg

- zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych

- zapalenie rdzenia

- duża domieszka krwi w płynie mózgowo- rdzeniowym

- podejrzenie wzrostu ciśnienia śródczaszkowego

- lokalizacja przypuszczalnego uszkodzenia rdzenia w miejscu punkcji.

Badanie mielograficzne to rodzaj badania kontrastowego z użyciem środka cieniującego rozpuszczalnego w wodzie.Preparaty te zawierają jako składnik aktywny jod ( 200- 300mg/ml).

Technika badania:

Zwierzę do badania musi być odpowiednio przygotowane-zakwalifikowane do znieczulenia ogólnego, przegłodzone przez 24h. Badanie wykonuje się w pełnym znieczuleniu (całkowite zniesienie przytomności i czucia bólu). W zależności od podejrzenia miejsca uszkodzenia rdzenia lekarz uzyskuje dostęp z:

- punkcji podpotylicznej- podejrzenie uszkodzenia w odc. szyjnym

- punkcji ledźwiowej- uszkodzenia w dalszych odcinkach.

Po wykonaniu punkcji zgodnie z zasadami aseptyki, aspiracji płynu mózgowo- rdzeniowego i podaniu kontrastu w zalecanej objętości, wykonuje się zdjęcia rtg w odstępach czasowych. Zwykle wykonuje się je w projekcji bocznej i profilowej, czasami skośnej.

Interpretacja mielogramu:

Na wykonanych zdjęciach rtg ocenia się przebieg słupa kontrastu, wypełnienie przestrzeni podpajęczynówkowej kontrastem, występowanie kontrastu w tk. otaczających.

Ogólnie za pomocą mielografii mogą być przedstawiane:

- uszkodzenia zewnątrzoponowe np. wypadnięcie krążka międzykręgowego, krwiaki, guzy zewnątrzoponowe, hipertofia więzadeł, torbiele, ropnie, wyrośla kostne kręgów

- uszkodzenia wewnątrzoponowe -zewnątrzrdzeniowe tj. nowotwory wewnątrzoponowe ( nerwiaki, oponiaki), ziarniniaki, krwiaki, przepuklina oponowa

- uszkodzenia położone wewnątrzrdzeniowo np. wady wrodzone, krwawienie, przerwanie ciągłości rdzenia kręgowego, rozmiękanie rdzenia.

Komplikacje:

Mielografia jest badaniem obarczonym pewnym ryzykiem ze względu na znieczulenie ogólne oraz stosowanie środka cieniującego do przestrzeni podpajęczynówkowej. Dzisiejsze preparaty maja na szczęście znikoma neurotoksyczność i komplikacje zdarzają się wyjątkowo rzadko- są to drgawki padaczkopodobne u 3% pacjentów, ew. dalsze możliwe skutki uboczne taki jak wymioty, zatkanie górnych dróg oddechowych, przeczulica czy bradykardia. U pacjentów z wcześniejszymi chorobami ( mielopatie, nowotwory) po mielografii może dojść do pogorszenia stanu neurologicznego utrzymującego się kilka dni.

Natomiast uszkodzenie rdzenia podczas punkcji podpotylicznej i aplikacja kontrastu dordzeniowo prowadzi do trwałych i nieodwracalnych zaburzeń, jak niedowłady, zespół przedsionkowy, zaburzenia ze strony ukł. krążenia. Nie ma takich następstw przy punkcji lędźwiowej o ile perforacja rdzenia kręgowego nastąpi doogonowo od L4-5 ( lędźwiowe rozszerzenie rdzenia kręgowego). W przypadku punkcji lędżwiowej można przypadkowo podać kontrast do przestrzenie nadopopnowej i wówczas uzyskuje sie niezamierzenie epidurogram, co uniemożliwia ocenę mielografii. Należy pamiętać, że płyn mózgowo- rdzeniowy uzyskany w trakcie punkcji może być podbarwiony krwią z opony twardej rdzenia, co nie utrudnia badania, ale uszkodzenie zatoki żylnej jest wskazaniem do powtórnej punkcji lub przerwania badania.